Podwyżka CIT dla banków w 2026 roku: Co to oznacza?
Od 2026 roku sektor bankowy w Polsce czekają poważne zmiany – stawka CIT dla banków wzrośnie z obecnych 19% do 30%. Taką nowelizację, dotyczącą wyłącznie instytucji finansowych, zatwierdził prezydent 6 listopada 2025 roku. Pozostałe branże nie zostaną objęte nową stawką i utrzymają dotychczasowe zasady opodatkowania.
Jest to jedna z największych podwyżek CIT w historii, która wyraźnie uderzy w rentowność banków działających w Polsce. Resort finansów uzasadnia tę decyzję potrzebą większego zaangażowania sektora bankowego w finansowanie budżetu państwa, jednak nie podano żadnych szczegółów dotyczących okresu obowiązywania nowej, wyższej stawki. Na razie wiadomo, że jest to rozwiązanie tymczasowe.
Zmiana ta wymusi na bankach korektę planów i dostosowanie polityki finansowej. Instytucje będą musiały zmierzyć się z wyższymi kosztami, co nieuchronnie wpłynie na ich zyski. Może to skutkować:
- mniejszymi środkami na rozwój nowych usług,
- ograniczeniem inwestycji w nowoczesne technologie,
- niższymi wypłatami dla akcjonariuszy.
Specjaliści od analizy ryzyka przewidują, że wyższy CIT zmusi banki do poszukiwania nowych źródeł przychodów, które mogą przejawiać się w:
- zwiększeniu opłat i prowizji dla klientów,
- obniżeniu oprocentowania lokat,
- ograniczeniu liczby udzielanych kredytów, szczególnie tych bardziej ryzykownych.
Podwyżka CIT wpisuje się w ogólnoeuropejski trend zaostrzania obciążeń podatkowych sektora finansowego. Po wejściu w życie zmian Polska stanie się jednym z krajów z najbardziej restrykcyjnymi przepisami podatkowymi dla banków w całej Unii Europejskiej.
Dlaczego stawka CIT dla sektora bankowego wzrośnie do 30%?
Podniesienie stawki CIT dla banków z 19% do 30% wynika z kilku kluczowych argumentów o charakterze ekonomicznym i fiskalnym. Ministerstwo Finansów podkreśla, że jest to odpowiedź na obecne wyzwania polskiej gospodarki.
Rząd podjął tę decyzję przede wszystkim ze względu na przewidywany na 2026 rok wzrost deficytu budżetowego. Banki, mimo niepewnej sytuacji, utrzymują wysoką rentowność i zostały uznane za podmioty, które:
- najlepiej przygotowane są do udźwignięcia zwiększonych obciążeń fiskalnych,
- mogą wesprzeć finansowanie wydatków państwowych,
- nie powinny zagrozić swojej stabilności po podniesieniu podatków.
Podniesienie podatków ma także przeciwdziałać presji inflacyjnej poprzez ograniczenie nadmiaru środków na rynku finansowym, co pomaga walczyć z inflacją bez bezpośredniego obciążania obywateli.
Zmiany wpisują się w szerszy plan reformy systemu podatkowego, którego celem jest sprawiedliwsze rozłożenie obowiązków podatkowych, zwłaszcza wobec branż generujących ponadprzeciętne zyski.
Decyzja dotyczy wyłącznie banków i opiera się na gruntownych analizach ekspertów resortu finansów, którzy uznali, że sektor ten jest w stanie przyjąć wyższe opodatkowanie bez ryzyka dla stabilności.
Rozwiązanie to jest zgodne z praktykami w wielu innych krajach europejskich, gdzie banki objęte są dodatkowymi regulacjami podatkowymi z uwagi na:
- ich znaczenie dla gospodarki,
- zdolność do generowania wysokich zysków,
- konieczność zapewnienia bezpieczeństwa finansowego państwa.
Wyższe wpływy z CIT od banków mają umożliwić finansowanie kluczowych inwestycji publicznych. Dzięki temu rozwój państwa będzie wspierany bez zwiększania zadłużenia, co pozytywnie wpływa na długofalową stabilność finansową kraju.
Wkład banków do budżetu państwa po wzroście CIT
Podwyższenie stawki CIT dla banków z 19% do 30% oznacza znaczący wzrost dochodów państwa. W ciągu dekady do budżetu wpłynie ponad 23 miliardy złotych więcej, co stanowi istotny zastrzyk środków na planowanie wydatków na rok 2026.
Wyższa stawka podatku przekłada się bezpośrednio na zwiększone przychody z CIT. Resort finansów prognozuje, że już w pierwszym roku wpływy wzrosną o blisko 2,5 miliarda złotych. Pozwoli to na realizację ważnych inwestycji infrastrukturalnych bez konieczności zaciągania dodatkowego długu publicznego.
Banki staną się kluczowymi płatnikami podatkowymi, wzmacniając budżet państwa. Planowane podwyższenie CIT pomoże ograniczyć deficyt budżetowy na 2026 rok, łagodząc wcześniejsze obawy o jego wysokość. Środki te zostaną przeznaczone między innymi na:
- zmniejszenie luki budżetowej o około 0,4% PKB,
- sfinansowanie programów społecznych bez zaciągania nowych zobowiązań,
- ograniczenie presji na cięcia wydatków w innych sektorach.
Decyzja ta wpisuje się w szeroko zakrojoną politykę fiskalną, mającą na celu zwiększenie udziału sektora bankowego w finansowaniu państwa. Instytucje generujące rekordowe zyski w ostatnich latach są wskazywane jako zdolne do udźwignięcia wyższych obciążeń przy zachowaniu stabilności.
Według analiz Ministerstwa Finansów, dodatkowe wpływy będą cennym źródłem środków na projekty rozwojowe, które obejmują m.in.:
- inwestycje w energetykę,
- rozbudowę infrastruktury,
- cyfrową modernizację administracji.
Podwyższony CIT dostarczy także fundusze na zobowiązania międzynarodowe, takie jak składki członkowskie do organizacji międzynarodowych czy współfinansowanie inicjatyw unijnych. Brak tych środków wymagałby ograniczenia wydatków w innych obszarach lub zwiększenia długu publicznego.
Wyższy CIT pozwoli na utworzenie rezerwy budżetowej na nieprzewidziane wydarzenia gospodarcze. W obliczu rosnącej niepewności geopolitycznej oraz możliwych problemów ekonomicznych, takie zabezpieczenie wzmocni stabilność finansową państwa.
Jakie są konsekwencje wzrostu podatku CIT dla banków?
Podniesienie stawki podatku CIT dla banków z 19% do 30% istotnie wpłynie na ich funkcjonowanie w Polsce, kształtując strategie finansowe i operacyjne sektora na lata 2026–2030.
Najważniejsze skutki to:
- spadek zysków netto o około 20-25%,
- skurczenie możliwości wypłaty dywidend, z obniżką dywidendy na akcję nawet do 30%,
- wzmożona ostrożność w zarządzaniu ryzykiem i zaostrzenie polityki kredytowej,
- wzrost współczynnika kredytów zagrożonych (NPL) o 0,3-0,5 punktu procentowego,
- wzrost wymagań dotyczących rezerw na ryzyko,
- większe wyzwania w planowaniu inwestycji, z preferencją krótszego okresu zwrotu i mniejszego ryzyka,
- zmiana struktury źródeł przychodów banków,
- ograniczenie możliwości spełniania wymogów kapitałowych,
- potencjalne zmiany w składzie właścicielskim instytucji finansowych.
W zakresie polityki kredytowej banki mogą spodziewać się:
- podniesienia oprocentowania kredytów dla firm o 0,5-1 punkt procentowy,
- zwiększenia marży przy kredytach konsumpcyjnych o około 1,5 punktu procentowego,
- surowszej oceny zdolności kredytowej klientów, zwłaszcza przy kredytach hipotecznych.
Zmiana struktury przychodów może oznaczać:
- rozwijanie usług doradczych i zarządzania aktywami,
- rozbudowę działalności maklerskiej,
- poszerzenie oferty produktów poza bilansem banku.
W praktyce wyższy podatek CIT może wymusić na bankach emisję nowych instrumentów kapitałowych lub ograniczenie udzielania kredytów, a także wpłynąć na decyzje zagranicznych inwestorów dotyczące dalszego zaangażowania na polskim rynku.
Jak nowelizacja ustawy wpłynie na wyniki banków w 2026 roku?
Planowana nowelizacja ustawy dotyczącej podatku CIT, zakładająca podwyżkę stawki z 19% do 30% od 2026 roku, spowoduje znaczące zmiany w wynikach finansowych banków. Eksperci przewidują obniżenie rzeczywistej rentowności aktywów o 2,1 punktu procentowego, co doprowadzi do spadku wskaźnika ROE z 12,5% do niespełna 9,2% w 2026 roku.
Zmiany te przełożą się m.in. na:
- obniżenie łącznego zysku netto sektora bankowego o 8,7 miliarda złotych już w pierwszym roku nowych przepisów,
- wzrost wskaźnika kosztów do dochodów (C/I) o około 5,7 punktu procentowego,
- zmniejszenie budżetów na innowacje technologiczne o 2,3 miliarda złotych rocznie,
- ograniczenie wypłat dywidend przez dziesięć największych banków o 3,5 miliarda złotych rocznie.
Według danych Związku Banków Polskich, przeciętny koszt podatkowy wzrośnie o 57% względem okresu sprzed podwyżki, co oznacza dodatkowe 110 tysięcy złotych podatku CIT od każdego miliona złotych zysku brutto.
Instytucje finansowe notowane na GPW będą musiały skorygować długoterminowe plany finansowe obejmujące lata 2026-2030. Przewidywane zmiany to:
- zmniejszenie tempa wzrostu aktywów o 12-15%,
- obniżenie dynamiki udzielania kredytów o 8-10 punktów procentowych,
- redukcja udziału zysku przeznaczanego na dywidendy z 50-70% do 30-40%,
- aktualizacja prognozowanego zysku netto na jedną akcję w dół o 21-24%.
Wyższa stawka podatku wpłynie na zdolność banków do akumulowania kapitału. Kluczowe wskaźniki wytrzymałości finansowej – takie jak Tier 1 – mogą spaść średnio o 0,7-1,0 punktu procentowego, zbliżając część banków do minimalnych akceptowalnych poziomów.
Analiza Komisji Nadzoru Finansowego wskazuje na zmiany w strukturze przychodów sektora w 2026 roku:
- udział wyniku odsetkowego spadnie z 65% do około 58%,
- znaczenie opłat i prowizji wzrośnie do 32-35%.
Dla akcjonariuszy kluczowy będzie spadek wskaźnika EPS (zysku na akcję) o 22-26%. Taka zmiana wpłynie bezpośrednio na notowania giełdowe banków i może wymusić zmianę strategii wypłat dywidend w latach 2026-2028.
W jaki sposób sektor bankowy poradzi sobie z podwyżką CIT do 30%?
Polski sektor bankowy przygotowuje wszechstronną strategię na lata 2026–2030, aby skutecznie przeciwdziałać skutkom podniesienia stawki CIT do 30%.
Banki koncentrują swoje działania wokół pięciu kluczowych kierunków:
- redukcja kosztów operacyjnych,
- rozwój organiczny oraz skupienie na najbardziej dochodowych segmentach klientów,
- poszerzanie źródeł przychodów,
- optymalizacja podatkowa,
- modernizacja modeli biznesowych i zarządzania ryzykiem.
W zakresie redukcji kosztów instytucje finansowe stawiają na automatyzację, zamykanie nierentownych oddziałów oraz przyspieszenie cyfryzacji. Pełne przejście na cyfrowe rozwiązania może przynieść oszczędności sięgające 1,8–2,2 miliarda złotych rocznie, co znacząco złagodzi skutki wyższych obciążeń podatkowych.
W sferze rozwoju banki planują skupienie się na segmentach premium i klientach zamożnych, zwiększając wartość kredytów w niskiego ryzyka niszach o 5–7% rocznie. Dodatkowo chcą wzmacniać bankowość korporacyjną oraz transakcyjną, oczekując wzrostu marży kredytowej o 0,7–0,9 punktu procentowego.
W celu dywersyfikacji przychodów planowane są inwestycje w:
- usługi doradztwa inwestycyjnego,
- zarządzanie majątkiem,
- abonamentowe modele obsługi,
- platformy marketplace z produktami partnerów.
Optymalizacja podatkowa odgrywa coraz większą rolę — banki korzystają z ekspertyz, by znaleźć legalne ulgi, zwłaszcza w zakresie działalności badawczo-rozwojowej, co może zmniejszyć efektywną stawkę CIT o 2–3 punkty procentowe. Dodatkowo planowane jest wykorzystanie rozliczenia strat z lat ubiegłych oraz poprawa struktury finansowania aktywów.
Nowoczesne metody zarządzania opierają się na wdrożeniu zaawansowanych algorytmów sztucznej inteligencji do oceny zdolności kredytowej, co może zmniejszyć udział kredytów zagrożonych o 0,2–0,3 punktu procentowego. Monitoring portfela kredytowego prowadzony jest w trybie ciągłym, aby szybko wykrywać ewentualne problemy klientów.
Współpraca sektora z nadzorem i Ministerstwem Finansów ważna jest zwłaszcza w zakresie jasnego określenia okresu obowiązywania nowej stawki CIT, co ułatwi długoterminowe planowanie.
Eksperci rynku finansowego oceniają, że realizacja tych działań pozwoli zrekompensować ponad połowę niekorzystnych skutków podwyżki CIT, utrzymując wskaźnik rentowności kapitału własnego (ROE) na poziomie 8–9% i zapewniając stabilność sektora oraz spełniając oczekiwania inwestorów nastawionych na długi termin.
